-
1 бөтен холыклы
це́льная нату́ра -
2 бөтен
1. прил.1) це́лый, це́льный, непоча́тый, нетро́нутыйбөтен ипи — це́лый хлеб, непоча́тый хлеб
бөтен кибән — непоча́тый стог, нетро́нутый стог
2) це́льный, сли́тый, неразде́льный, недели́мый, нераздели́мыйбөтен гранит — це́льный (сли́тый) грани́т
бөтен участок — неразде́льный (недели́мый) уча́сток
3) це́лый, сохра́нный, неповреждённый, невреди́мый, неразру́шенный4)а) обеспе́ченный; безбе́дный; кре́пкийбөтен тормыш — обеспе́ченная жизнь
б) в знач. нареч. обеспе́ченно, безбе́дно, в доста́тке, ни в чём не нужда́ясьбөтен яшәү — жить в доста́тке
5) мат.а) це́лый, недели́мыйбөтен зурлык — це́лая величина́
бөтен сан — недели́мое число́
б) в знач. сущ. це́лое и це́лаябөтенгә бүлү — раздели́ть дробь на це́лое
бер бөтен уннан өч — одна́ це́лая три деся́тых
6) в знач. сущ. обычно со словом бер еди́ное це́лоебер бөтен тәшкил итү — образова́ть це́лое
7) употр. как словообразовательный компонент обще-, все-бөтендөнья күләмендәге — всеми́рный
бөтендәүләт күләмендәге — общегосуда́рственный
бөтенхалык бәйрәме — всенаро́дный пра́здник, общенаро́дный пра́здник
8) в знач. сущ. уст. рубль, целко́вый, моне́та досто́инством в оди́н рубльбөтеннәр белән генә эш итү — име́ть де́ло то́лько с рубля́ми
•- бөтен галәм
- бөтен көч белән
- бөтен мәгънәсе да шунда
- бөтен тәме дә шунда
- бөтен кызыгы да шунда
- бөтен холыклы
- бөтене белән 2. мест. опред.1) весь, все, вся; всёбөтен кешегә ишеттерерлек итеп — во всеуслы́шание
2) це́лый, по́лный (употр. для указания на очень большой, чрезмерный срок, количество и т. п. обычно в гиперболических выражениях)бөтен шәһәр — весь го́род, це́лый го́род
бөтен юл буе — всю доро́гу
бөтен вакытым эшкә китә — всё вре́мя ухо́дит на рабо́ту
бөтен халык алдында чыгыш ясау — вы́ступить пе́ред всем наро́дом
См. также в других словарях:
акыллы — с. 1. Аңлы, зиһенле. Тәрбияле, яхшы холыклы, тыңлаучан, үзен тота белә торган 2. Ачык фикерле, төпле, уйлап эш итә торган. күч. Кешенең тышкы кыяфәтенә карата; акыллылык сизелеп торган 3. Акылга сыешлы, акылга туры килә торган. Эчтәлекле, фикергә … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
әйбәт — с. 1. Уңай сыйфатларга яки кирәкле үзенчәлекләргә ия булган; яхшы, киресе: начар. Һава, көннең торышы тур. Рухи халәт тур. кәефе әйбәт. Бөтен, файдаланырга яраклы. рәв. Җиренә җиткереп, яхшы итеп бик әйбәт сыйладылар 2. Югары сыйфатлы; затлы… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ут — I. 1. Яна торган әйберне чорнап алган кызу газлар; ялкын 2. Яктырткыч приборлардан таралган яктылык. Кабызылган, яндырылган яктырткыч приборлар тур. 3. күч. Күзләрдәге ялтырау (гадәттә кешенең эчке халәтен белдерә) ут кабынды кинәт күзләренә 4.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
